Ekim 6, 2024
İstiklal Cd. Tokatlıyan İş Mrk. K:1 N:1 Beyoğlu – İstanbul
Yapay zeka

YAPAY ZEKÂNIN KÜRESEL EKONOMİ VE İSTİHDAMI KÖKTEN DEĞİŞTİRMESİ BEKLENİYOR

küresel

Gelişimi son yıllarda hızlanan ve insan hayatındaki yeri giderek artan yapay zekanın, küresel ekonomi ve iş gücü piyasasında, sanayi devrimine benzer bir dönüşüm yaratması bekleniyor.

Uluslararası Para Fonu (IMF), 14 Ocak'ta yayımlanan "Yapay Zekâ ve İşin Geleceği" 
başlıklı raporunda, yapay zekânın küresel istihdamın yüzde 40'ını etkileyeceği ve bu 
eğilimin ülkeler arasındaki gelir eşitsizliğini daha da kötüleştirebileceği uyarısında 
bulundu.

Söz konusu oranın, gelişmiş ekonomilerde yüzde 60'a çıkabileceğine işaret edilen 
raporda, yapay zekânın küresel ekonomiyi derinden değiştirmeye hazırlandığı ve bu 
durumun yeni bir sanayi devrimine benzetildiği aktarıldı.

Oxford Üniversitesi'nden akademisyenlerin hazırladığı ve 4 Ocak'ta yayımlanan "Yapay 
Zekâda İlerlemeye İlişkin Uzman Araştırması 2023" başlıklı raporda, yapay zekânın 
2116 yılına kadar insanların çalıştığı tüm meslekleri yapabilecek duruma geleceği 
öngörüsüne yer verildi.

ChatGPT'nin kullanıma sunulmasıyla üretici yapay zekânın (GenAI) dünya çapında 
yaygınlaşması hız kazanırken, Google'a ait Bard'la birlikte metin veya kod yazımı 
gibi alanlarda, profesyoneller, söz konusu araçları günlük işlerinde daha fazla 
kullanmaya başladı.

Etkilenmesi beklenen başlıca sektörler arasında bulunan finans sektöründe, yapay zekâ 
piyasa analiz süreçlerini insanlara göre çok daha hızlı bir şekilde 
gerçekleştirebilirken, grafik tasarımcıları da yapay zekâ tarafından üretilen sanatla 
doğrudan rekabete girdi.

Yapay zekânın küresel ekonomiye ve iş gücü piyasasına olası etkilerine ilişkin AA 
muhabirinin sorularını yanıtlayan uluslararası uzmanlar, yapay zekâdan en çok ofis 
işlerinde çalışan insanların etkileneceği, insan teması gerektiren mesleklerin yanı 
sıra yüksek vasıflı kol işçilerinin ise en az etkilenecek grup olacağı görüşünde 
birleşiyor.

“Yapay zekâdan en çok korunacak meslekler yüksek vasıflı kol işçileri”

Oxford Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Profesörü Philip Torr, orta vadede 
insanların içerik oluşturmaktan, yapay zekâ içeriğinin küratörlüğüne veya takibine 
geçiş yapılacağını söyledi.

Söz konusu süreçten en çok ofis işlerinin etkileneceğine işaret eden Torr, "Bu 
değişime hazırlanmak için insanların yapay zekâ konusunda becerilerini geliştirmeleri 
gerekecek. Bunun okul seviyesinden üniversiteye kadar yapılması gerekiyor ve 
hükümetin ücretsiz yeniden eğitim sağlaması gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.

Torr, yapay zekâ değişiminden en az etkilenecek mesleklerin ise bakıcılık ve kuaförlük 
gibi insan temasını gerektiren işler olacağını söyledi.

Yapay zekânın küresel istihdama etkisine ilişkin uzun vade öngörülerini de paylaşan 
Torr, "Genel yapay zekâya gelirsek makineler bizden daha akıllı olacak, eğer robotları 
insan düzeyinde performansa göre geliştirirsek o zaman makineler insanların yaptığı 
tüm işleri yapabilecek. Elon Musk, zaten herkesi işsiz bırakacağıyla övünmeye başladı." 
diye konuştu.

Torr, söz konusu gelişmelerin gerçekleşmesi halinde, yapay zekâya kimin sahip 
olduğunun tekrar düşünülmesi gerektiğini belirterek, "Bu noktada yapay zekânın kamuya 
ait olması ve herkesin mülkiyetinde olması gerekecek ve biz de insanların istemedikleri 
takdirde çalışmak zorunda kalmayacağı bir ütopyaya ulaşabiliriz. Ben buna yapay zekâ 
ütopyası diyorum, ancak bu, yararlılığını yitirmiş olacağı için kapitalizmi de terk
etmeyi gerektirecek." değerlendirmesinde bulundu.

ING Uluslararası Başekonomisti James Knightley de yüksek vasıflı kol işçilerinin yapay 
zekâdan en fazla korunacak meslek grubu olacağını söyledi.

Yapay zekânın, söz konusu meslekleri bile kısmen savunmasız hale getirebilecek 
optimizasyon stratejilerini kullanabileceğini ve geliştirebileceğini dile getiren 
Knightley, "Herkesin işlerinin bir şekilde değişeceğini kabul etmesi gerektiğini 
düşünüyorum ve bu gerçeği benimseyen ve bu gerçeği benimsemeye ve bunu nasıl etkili 
bir şekilde kullanacağını öğrenmeye istekli olanlar elbette en çok fayda sağlayacak 
veya en azından daha az etkilenecek." değerlendirmesinde bulundu.

“Yapay zekâ en fazla beyaz yaka işleri etkiliyor”

Surrey Üniversitesi İnsan Odaklı Yapay Zeka Enstitüsünden Dr. Andrew Rogoyski ise, 
ChatGPT'nin kullanıma sunulmasıyla üretken yapay zekânın erken potansiyelinin 
görüldüğünü belirterek, gazetecilik, senaristlik, yöneticilik, avukatlık, grafik 
tasarımcılığı ve sanatçılık gibi çok çeşitli mesleklerin şimdiden etkilendiğini söyledi.

Üretken yapay zekânın gelecekteki etkisini kimsenin tam anlamıyla bilmediğini anlatan 
Rogoyski, "Bazı kariyerler birkaç yıl içerisinde yok olacak. Artık ömür boyu 
çalışacağımız işler arayamayız, bunun yerine yeni beceriler öğrenmemiz ve 
teknolojiler iş dünyasını değiştirdikçe uyum sağlamamız gerekecek." şeklinde konuştu.

Rogoyski, üretici yapay zekânın etkileyeceği mesleklere değinerek, beklentilerin 
aksine düşük vasıflıların yerine beyaz yaka mesleklerinin etkilendiğini vurguladı.

Söz konusu durumun şaşırtıcı olduğunu kaydeden Rogoyski, "Önce düşük vasıflı işlerin 
etkileneceğini, profesyonel beyaz yaka meslekleri ise güvenli görüyorduk. Ancak bunun 
tam tersi doğruymuş gibi görünüyor, fiziksel ve zanaatkarlık gerektiren işler en 
güvenli olduklarını kanıtlanıyor." ifadelerini kullandı.

Rogoyski, yapay zekânın uzun süredir insanların hayatında olduğunu ve sağlık, ilaç, 
lojistik ve internet aramaları gibi alanlarda ilerlemeler sağlandığını anlatarak, 
yapay zekânın etkisinin hızla arttığını söyledi.

“Yapay zekâ büyük ölçüde bir avuç ABD’li şirket tarafından yönlendiriliyor”

Andrew Rogoyski, üretici yapay zekânın daha çok ABD'de geliştirildiğini ifade ederek, 
"Yapay zekâyı kullanırken belki de üretici yapay zekânın büyük ölçüde bir avuç büyük 
ABD şirketi tarafından yönlendirildiği gerçeğini düşünmeliyiz. Ne geliştirdiklerini 
veya teknolojiyi nasıl uyguladığını kontrol etmiyoruz. Bu, dijital ekosistemlerinin 
egemenliğini korumak isteyen birçok hükümet için endişe kaynağı olacaktır." yorumunda 
bulundu.

Eğitimin de üretici yapay zeka tarafından değiştirileceğini anlatan Rogoyski, "Yapay 
zekâ, insanların bilgilerini ve yeteneklerini geliştirmek için önemli bir araç haline 
geldikçe, neyi, neden öğrendiğimizin yanı sıra, öğrenme şeklimiz gibi eğitimi 
değiştirecek." diye konuştu.

“Yapay zekâ elinizden işinizi almayacak”

Northeastern Üniversitesi Deneyimsel Yapay Zekâ Enstitüsü Genel Müdürü Usama Fayyad da, 
dünya dijitalleştikçe, yapay zekâ ve algoritmaların çeşitli alanlarda rol alma 
olasılığının giderek arttığını ve kolaylaştığını söyledi.

Yapay zekâ ile ilgili yaşanan gelişmeleri elektriğin keşfiyle kıyaslayan Fayyad, 
"Elektrik ilk ortaya çıktığında insanlar onun belirli kullanım alanlarını 
biliyorlardı ve belirli şekillerde kullanıldığını düşünüyorlardı. Ancak zamanla 
insanlar kimsenin kullanmadığı diğer yolları keşfettiler." şeklinde konuştu.

Fayyad, benzer bir sürecin cep telefonlarında da yaşandığına işaret ederek, "İş 
dünyası arasındaki temaslar ve çok önemli görüşmeler hedeflenmişti. Ancak tahmin edin 
ne oldu? Söylentileri, sosyal medyayı ve daha önce kimsenin düşünmediği her türlü şeyi 
yaymak için harika araçlar haline geldiler. Dolayısıyla burada da benzer bir etki 
göreceğimizi düşünüyorum. İnsanlar teknolojiye ve yeteneklere alıştıkça, daha önce 
hayal bile edilemeyen yeni yollar bulunacak." ifadelerini kullandı.

Teknolojideki gelişimin istihdamı nasıl etkileyebileceğine yönelik geçmişten bir örnek 
veren Fayyad, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Muhasebecilerin 60 yıl önce güzel bir el yazısı, kafadan hesap yapabilme gibi 
yeteneklere ihtiyaçları vardı. Günümüzde artık bunların hiçbir önemi yok. Bugünkü 
muhasebeci sayısı daha mı az daha mı fazla? Bugün insanların uygarlık tarihinde sahip 
olduğumuzdan daha fazla muhasebecimiz var. Yani otomasyon, fonksiyonun 
demokratikleştirilmesini sağladı ve onu birçok küçük işletme için daha uygun hale 
getirdi. Daha küçük birimler, daha küçük organizasyonlar; artık herkes muhasebeyi 
kullanabiliyor."

Fayyad, insanların kendisine sıklıkla "Yapay zekâ işimi elimden alacak mı?" sorusunu 
yönelttiklerini belirterek, "Cevabım hemen 'Kesinlikle hayır' oluyor. Yapay zekâ 
işinizi almayacak. Ancak yapay zekâyı kullanan bir insan, siz onu kullanmıyorsanız 
işinizi elinizden alacaktır." dedi.

“Yapay zekâ monoton işleri üstleniyor”

Yapay zekâ stüdyosu Fokina.AI'nın Üst Yöneticisi (CEO) Dariya Fokina ise IMF 
raporunda yer alan bulgulara değinerek, küresel istihdamın yüzde 40'ının 
etkilenmesinin, yapay zekânın tüm bu işlerde insanların yerini alacağı anlamına 
gelmediğine işaret etti.

Yapay zekânın meslekleri yok etmediğini ancak onları değiştirdiğini vurgulayan Fokina, 
"Çalışanlar rutin görevleri sinir ağlarına devrediyor ancak yaratıcılık ve kararların 
sorumluluğunu almak hala insanlara ait bir ayrıcalık. Yapay zekâ, ağır monoton emeğin 
yerini alarak iş yerinde ve günlük yaşamda giderek daha fazla insanların yardımcısı 
haline geliyor." diye konuştu.

Fokina, metin yazımı, evrak hazırlanması ve büyük veri analizi gibi bazı alanların 
yapay zekâya karşı hassas bir durumda olduğunu kaydederek, "Önümüzdeki 5-10 yıl içinde 
kuryelik, taksi şoförlüğü ve satış alanlarında kısmi işten çıkarmalar beklenebilir.
Ancak teknoloji ve onun yasal düzenlemeleri, insan emeğinin kısmen ikame edilmesi için 
doğru seviyeye ulaşsa bile, bu onun tamamen reddedilmesi anlamına gelmemektedir." 
açıklamasında bulundu.

Hiçbir mesleğin yapay zekâya karşı korunaklı olamayacağını vurgulayan Fokina, 
"Benzetme yaparak şu soruyu sorabiliriz: Hangi meslekler bilgisayardan veya 
internetten korunabilir? Yapay zekâ her şeyden önce çalışanları daha önemli görevleri 
çözmek için rutin işlerden kurtaran bir araçtır." ifadelerini kullandı.

KAYNAK

Instagram
KRIPTOKRAL.COM GÜNCEL HABERLER | Yatırım Tavsiyesi Değildir.

Leave feedback about this

  • Quality
  • Price
  • Service

PROS

+
Add Field

CONS

+
Add Field
Choose Image
Choose Video