Ekim 6, 2024
İstiklal Cd. Tokatlıyan İş Mrk. K:1 N:1 Beyoğlu – İstanbul
Kripto Para

DİJİTAL TÜRK LİRASI PROJESİ’NİN 1.FAZI TAMAMLANDI

Lirası

Merkez Bankası, Dijital Türk Lirası Projesi’nin birinci faz değerlendirme raporunda, çalışmaların kesintisiz devam ettiğini, nihai kararın alınması ve ilgili mevzuatın hayata geçmesiyle birlikte dijital Türk lirasının yaygınlaştırma çalışmalarının hızlanması ve tüm Türkiye’de kullanıma sunulmasının mümkün olabileceğini duyurdu.

TCMB'den yapılan duyuruda, 29 Aralık 2022 tarihli dijital Türk lirası kullanımına 
ilişkin açıklamada, Dijital Türk Lirası Projesi'nin birinci faz çalışmaları kapsamında,
yapılan testler sonucu elde edilen bulguların geniş kapsamlı bir değerlendirme raporu 
ile paylaşılacağının duyurulduğu hatırlatıldı.

Birinci faz pilot test çalışmaları çerçevesinde belirli lokasyonlarda pilot uygulama 
testlerinin gerçekleştirilmesi ve testler sonucunda kullanıcı deneyimi ile sistem 
performansının ölçülmesinin amaçlandığı belirtilen duyuruda, "Değerlendirme raporu 
ile TCMB bünyesinde gerçekleştirilen AR-GE çalışmalarının ve Dijital Türk Lirası İş 
Birliği Platformu paydaşlarıyla birlikte yürütülen birinci fazın bulguları ile 
projede benimsenen yaklaşımlar paylaşılmaktadır." denildi.

Dijital Türk Lirası Birinci Faz Değerlendirme Raporu'nda, TCMB'nin, mevcut ödemeler 
altyapısını tamamlayıcı nitelikte bir dijital Türk lirasının tedavülünün 
fizibilitesi üzerinde çalışmalarını sürdürdüğü hatırlatılarak, Merkez Bankası 
Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme (AR-GE) Projesi ile dijital Türk 
lirasının sahip olabileceği özelliklerin belirlenmesi, farklı mimari kurguların 
ve teknolojik alternatiflerin denenmesi ve pilot uygulama çalışmalarının 
yapılmasının hedeflendiği kaydedildi.

Dijital Türk lirası ile ilgili sürece yer verilen raporda, 2023'ün ilk yarısında 
pilot testlere devam edilerek birinci fazın tamamlandığı, elde edilen bulgular 
doğrultusunda daha yaygın pilot testlerin gerçekleştirileceği ileri fazlara 
geçilmesi ve proje aşamalarının tamamlanmasını takiben yapılacak analizler ve 
değerlendirmeler neticesinde Dijital Türk Lirası İş Birliği Platformu'nun yeni 
katılımcılarla genişletilmesinin planlandığı bildirildi.

TCMB'nin, dijital Türk lirasının kullanıma sunulmasına her yönden hazır olmak için 
çalışmalarına devam ettiği belirtilen raporda, "İlerleyen dönemlerde dijital Türk 
lirasının teknolojik gereksinimlerinin yanı sıra iktisadi ve hukuki çerçevesine 
dair çalışmalara da öncelik verilecek olup çalışmaların karar alıcılara sunulması 
planlanmaktadır. Nihai kararın alınması ve ilgili mevzuatın hayata geçmesiyle 
birlikte dijital Türk lirasının yaygınlaştırma çalışmalarının hızlanması ve tüm 
Türkiye'de kullanıma sunulması mümkün olabilecektir." denildi.

Değerlendirme raporu ile TCMB bünyesinde gerçekleştirilen AR-GE çalışmalarının ve 
Platform paydaşlarıyla birlikte yürütülen birinci fazın bulguları ve projede 
benimsenen yaklaşımların paylaşıldığı aktarıldı. Raporda, ikinci faz çalışmaları 
kapsamında Dijital Türk Lirası İş Birliği Platformu'nun, yeni katılımcılarla 
genişletileceği ve farklı senaryolarda pilot testler gerçekleştirileceği bildirildi.

“Dijital Türk lirası, hızlı dijitalleşen ekonomik faaliyetleri fırsata dönüştürme kapasitesi taşıyacak şekilde tasarlanıp geliştirilebilecek”

Merkez bankaları dijital paralarına ilişkin bilgilere yer verilen raporda, 
ödemelerin dijitalleşmesi sürecinin son aşaması olarak kabul edilebilecek 
Merkez Bankası Dijital Parası'nın, en yalın ve basit hali ile "Egemen bir 
ülkenin parasının dijital biçimi" olarak tanımlanabildiğini hatırlatıldı.

"Merkez Bankası Dijital Parası" denildiğinde akla kripto varlıkların gelebildiği 
ancak dijital paranın bir kripto varlık olmadığı vurgulanan raporda, şunlar kaydedildi:

"İktisaden dijital para, ülke parası olarak kullanılan banknotun dijital biçimidir. 
Dijital para, yasal ödeme aracı olarak kanuni dayanak üzerinden hukuki çerçevesi 
tanımlanmış, milli egemenlikten gücünü alarak toplumsal uzlaşıyı temsil eden ve 
tek milli değer ölçüm birimi niteliğindeki ülke parasının yeni bir biçimidir. Bu 
bağlamda, dijital para ile kripto varlıkların hem ekonomik hem de hukuki çerçeve 
olarak birbirlerinden tamamen farklı kavramlar olduğunun içselleştirilmesi, kritik 
önem taşımaktadır. Örneğin, dijital Türk lirası ile kast edilen Türk lirasının 
dijital biçimidir. Birimi, mevcut para formunda olduğu gibi Türk lirasıdır.

Dijital Türk lirası, yeni teknolojik potansiyelleri ve ayrıca pandemi ile birlikte 
giderek daha hızlı dijitalleşen ekonomik faaliyetleri fırsata dönüştürme kapasitesi 
taşıyacak şekilde tasarlanıp geliştirilebilecektir. Yeni teknolojiler, paraya 
işlevsellik kazanımları sağlayabilecek ancak paranın fıtratını değiştiremeyecektir. 
Bu bağlamda tasarımlar, paranın temel özellikleri göz önünde bulundurularak 
yapılmaktadır. Tedavüle sokulması halinde dijital Türk lirasının, finansal 
kapsayıcılık oranının artırılması, ödemelerin kesintisiz ve sürekli çalışma 
ilkesine uygun tamamlayıcı bir ödeme kanalı oluşturulması, dijital ödemelerde 
yeknesaklık imkanının sağlanması ve programlanabilir ödemeler altyapısının 
hazırlanarak yenilikçi kullanım alanları için bir taban oluşturulması noktalarında 
katkı sağlayacağı öngörülmektedir."

Dijital Türk Lirası Sistemi için önemli olan noktanın, teknolojinin kendisinden ziyade 
dijital para gereksinimlerini ve ilkelerini tam karşılayan bir sistemin hazırlanması 
olduğu, bu bağlamda dağıtık defter, merkezi defter ve ikisinin karışımı melez 
çözümlerin denendiği belirtilen raporda, Faz-1 kapsamında, dijital kimlik sistemi, 
dijital para 
sistemi, soyutlama katmanı, servis katmanı ve cüzdan uygulaması temel bileşenler olarak
belirlendiği, AR-GE ilkelerince açık kaynak kodlu yazılımlar kullanılarak hazırlandığı 
ve test edildiği bildirildi.

“18 yaş altındakilere ve turistlere de dijital para seçeneği sunulacak”

Dijital para bilgisinin nasıl saklanabileceğine yer verilen raporda, proje sürecinde 
elde edilen bulguların çok yönlü değerlendirmeler içermekle birlikte "Mahremiyet", 
"Finansal sistem", "Teknoloji" ve "Dijital kimlik" ana başlıklarında 
gruplandırılabildiği belirtildi.

Dijital paranın, mevcut ödeme alternatifleri ve ürünleriyle rekabet etmeyip talep 
anında sunulan, ödemeler altyapısını tamamlayıcı bir alternatif hizmet olarak 
konumlandırılabileceği aktarılan raporda, herhangi bir sebeple herhangi bir mevduat 
ya da ödeme hesabı bulunmayan ve 18 yaşın altında olan vatandaşların ödemelerinde 
dijital parayı tercih edebileceğinin öngörüldüğü, ayrıca, turistler başta olmak üzere 
yerleşik olmayanlar için de dijital para seçeneği sunulabileceği bildirildi.

“Özellikle doğal afetlerle mücadele alanlarında yadsınamaz kazanımlar elde edilebilecek”

Dijital cüzdanlar ve ön ödemeli uygulama alternatiflerinin, sosyal yardım ve destek 
amaçlı paraların ulaştırılmasında kullanılabileceği belirtilen raporda, "Özellikle 
doğal afetlerle mücadele alanlarında yadsınamaz kazanımlar elde edilebilecektir." 
denildi. Raporda, dijital Türk lirası ile birlikte banknot emisyonu ve dolaşımdaki 
para operasyonları maliyetlerinin azalmasının beklendiği kaydedildi.

Raporda, AR-GE faaliyetlerine ilerleyen fazlarda da devam edileceğine işaret edilerek, 
Türk lirasının biçimleri arasındaki dönüşümler, akıllı ödemeler, çevrim dışı ödemeler 
ile hukuki ve iktisadi boyutların ilerleyen fazlarda ele alınacak konular arasında 
olduğu bildirildi.

“ATM’ler ya da şubeler aracılığıyla nakde dönüştürülebilecek”

Dijital Türk lirası nihai mimarisi ve tasarımı üzerine çalışmaların sürdüğü aktarılan 
raporda, "Olası tasarım seçeneklerinin sonuçları ve dijital Türk lirasına ilişkin 
iktisadi, hukuki ve mali gereksinimleri karşılayıp karşılamadığına dair 
değerlendirmeler devam etmektedir. Değerlendirmelerin sonucunda tedavüle ilişkin 
karar verilecektir." denildi.

Türk lirasının tüm biçimlerinin birbiriyle dönüşümünün mümkün olacağı vurgulanan 
raporda, şunlar kaydedildi:

"Bilindiği üzere, mevcut finansal sistemde bankalarda bulunan mevduat, ATM'ler ya da 
şubeler aracılığıyla nakde dönüşebilmektedir. Benzer şekilde, mevduat dijital Türk 
lirasına, dijital Türk lirası da mevduata dönüşebilecektir. Bu dönüşüm, anında ve 
sürekli mümkün olacaktır. Dijital para sistemi, dönüşümleri sağlamak amacıyla mobil 
uygulamalar, mevduatı yöneten sistemler ve ATM'lerle entegre olacaktır. Dijital Türk 
lirası hesabı olmayan işletmeler için de dijital Türk lirası ile alınan ödemelerin 
otomatik olarak mevduata dönüşümleri sağlanacaktır. Bu süreçlerde bir taraftan mevcut 
teknolojik imkanlar en pratik şekilde değerlendirilmeye devam edilirken, kısa, orta 
ve uzun dönemin olası yenilikleri ile uyum özenle gözetilecektir."

“Dijital Türk lirasının geliştirilmesine kesintisiz devam edilecek”

Raporun sonuç bölümünde, TCMB'nin belirlediği ilkeler ve yaklaşımlar göz önünde 
bulundurularak Dijital Türk Lirası Sistemi'nin mahremiyeti gözetecek, mevcut iktisadi 
ve finansal süreçlere zarar vermeyecek, teknolojik yeniliklere uyum sağlayabilecek,
dijital ekosistemlerdeki bileşenler ile birlikte çalışabilecek ve herhangi bir 
finansal aracı kuruma bağımlı olunmadan erişilebilecek şekilde tasarlandığı, 
benimsenen modülerlik anlayışı ile herhangi bir teknolojiye bağımlı kalınmamasının 
hedeflendiği belirtildi.

Dijital Türk lirasına erişimin, ticari bankaların dahil olduğu lisanslı finansal aracı 
kurumlar üzerinden gerçekleştirileceği aktarılan raporda, "Bu bağlamda, serbest piyasa 
ekonomisinin temellerinden olan iki katlı bankacılık esaslarına ve finansal sistemin 
temel prensiplerine zarar verilmemesi ilkesi gözetilerek dijital cüzdanlarda 
dolaştırılabilecek toplam nakit tutarı ve harcama limitleri kademeli ve kontrollü bir 
şekilde yönetilecektir. Bu açıdan bakıldığında, geleneksel bankacılık yaklaşımlarıyla 
uyumlu bir süreç devam etmektedir." denildi.

TCMB'nin, talep ve gereksinimler ile uyumlu kapasitelerin oluşturulması ve hem 
konvansiyonel banknotların hem de dijital Türk lirasının birbirlerini tamamen 
tamamlayıcı nitelikte dolaşımda kalması için her türlü teknik ve idari tedbiri 
alacağı kaydedilen raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Finansal istikrarın öncü koşulu olan ödemelerin kesintisizliği ilkesiyle işletilmekte 
olan toptan ve perakende ödemelerdeki bütüncül ekosistemin, dijital Türk lirasının 
ihracına karar verilmesi durumunda devreye girmesi ile birlikte daha pratik, daha 
kapsayıcı ve daha sürdürülebilir hale gelmesi beklenmektedir. Belirtilen birçok 
kazanım, dünya genelinde yapılan dijital para çalışmalarının kesişim kümesi olarak 
değerlendirilebilecek tasarımların sonuçlarıdır. Özelleşen tasarımlar sonrası ise 
TCMB'nin belirlediği ilkeler ve yaklaşımlar kapsamında etkiler ortaya çıkacaktır. 
Dijital ekosistemlerin oluşması ve yeterli kullanım büyüklüğüne ulaşması bağlamında 
farklı tasarımlar, farklı sonuçları beraberinde getirecektir.

Dijital Türk lirasının geliştirilmesinin kesintisiz devam edecek bir süreç olacağına 
şüphe yoktur. Her dijital üründe olduğu gibi dijital Türk lirasında da sürekli 
iyileştirme ve mutlak güvenlik yaklaşımlarının benimsenmesi ve devam ettirilmesi 
gerekmektedir. Devamlı artan hesaplama gücü ve azalan teknoloji maliyetleri 
sayesinde hem yakın hem de orta ve uzun dönemde dijital para alanında kullanılabilir 
stratejik teknolojilerin sürekli ve çok boyutlu olarak değişmesi ve gelişmesi 
beklenmektedir. Bu doğrultuda, Dijital Türk Lirası Projesi TCMB'nin kesintisiz 
araştırma ve geliştirme gündeminde kalmaya devam edecektir."

KAYNAK

Instagram
KRIPTOKRAL.COM GÜNCEL HABERLER | Yatırım Tavsiyesi Değildir.

Leave feedback about this

  • Quality
  • Price
  • Service

PROS

+
Add Field

CONS

+
Add Field
Choose Image
Choose Video