KriptoKral.com Teknoloji Haber Merkezi Blog Yapay zeka YAPAY ZEKÂNIN AYRIMCILIK YAPMAMASI, İNSANLARIN AYRIMCI OLMAMASINA BAĞLI
Yapay zeka

YAPAY ZEKÂNIN AYRIMCILIK YAPMAMASI, İNSANLARIN AYRIMCI OLMAMASINA BAĞLI

yapay

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Kirişci, algoritmaların tarafsız olduğu algısının yanlış olduğunu belirterek, “İnsan düzelmedikçe yapay zekâdan daha iyi sonuçlar beklemek imkansızdır.” dedi.

Dijital çağın en büyük teknolojik icatlarından biri olan yapay zekâ, getirdiği 
yeniliklerle beraber yarattığı sorunlarla da gündeme gelmeye devam ediyor. Yapay zekâ
sistemleri ile ilgili son dönemde en büyük sorunlardan biri olarak ise ırkçılık ve 
ayrımcılık ön plana çıkıyor.

Mevcut verilerde bulunan önyargı ve ayrımcılık gibi istenmeyen özellikleri de öğrenen 
yapay zekâ ürünler, bu sebeple geçmişte pek çok skandala imza attı. 2016 yılında 
Microsoft tarafından geliştirilen ve X (Eski adıyla Twitter) kullanıcılarla etkileşim 
halinde olması hedeflenen yapay zekâ hesap "Tay", çok kısa bir süre içinde gerçek 
kullanıcıların tweet'lerinden beslenerek ırkçı ve islamofobik tweet'ler atmaya 
başlamış ve bu sebeple Microsoft, Tay'ın tweet'lerine müdahale etmek zorunda kalmıştı.

Yapay zekâ uzmanı Prof. Dr. Murat Kirişci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 
algoritmaların verilerden öğrendiğine dikkati çekerek, "Bu kaynaklarda var olan 
yanlı, ayrımcı, ırkçı bilgiler de algoritmalar tarafından işlenmekte ve sonuçta 
araçlar ayrımcı, ırkçı kararlar almaya başlamaktadır." dedi.

Sorunun algoritmaları besleyen verilerde, dolayısıyla o verileri elde eden, üreten 
insanda olduğuna vurgu yapan Kirişci, "Irkçılık, eşitsizlik özünde verinin bir 
hatası değil, bizzat verinin bir özelliğidir. Veriyi üreten, algoritmaları yazan, 
araçları dizayn eden insanın tüm önyargıları, yanlılıkları ve zihnindeki 
olumsuzluklarıdır sorun olan." şeklinde konuştu.

Kirişci, ayrımcılık yapan algoritmaların hayatın her yerinde var olabileceğini 
belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Irkçı algoritmalar bir iş yerinde, kişinin işe alınmasından, şirkette çalışırken 
birçok konuya etki edebilir. Mesela iş başvurularında erkekleri tercih eden 
algoritmalar mevcuttur. Koyu tenli kişilerde düzgün çalışmayan bir sosyal medya 
filtresinden veya nörolojik açıdan sıkıntılı öğrencilerin davranışlarını hesaba 
katmadan bu kişilere ayrımcı bir önyargı ile yaklaşan yapay zekâlar çok sıklıkla 
karşılaşılan araçlardır. Bölgelerinde siyahi ya da farklı ırktan insanların 
oturmasını istemeyenlerin taleplerine göre üretilmiş algoritma, ırkçı, ayrımcı 
konut satışı-kiralaması yapmaktadır.

Yüz tanıma sistemlerinde siyahileri ya da ten rengi ortamdaki kişilerden farklı 
olanları suçlu görme eğiliminde olan algoritmalar birçok masum kişiyi hürriyetinden 
yoksun bırakmaktadır. Irkçı algoritmalar yüzünden sosyo-ekonomik geçmiş, eğitim ve
yaşanılan bölgeye göre tanımlanan kişiler polis tarafından daha fazla gözlem altına 
tutulabilmektedir. Şiddet uygulayan kişi ya da grupları temize çıkartan ırkçı 
algoritmalar mevcuttur. Hakkını savunana toplumları (Örneğin Filistin halkını) 
marjinalleştirip kötüleyerek yok olmalarını haklı sebeplere dayandıracak algoritmalar 
özellikle sosyal mecrada kullanılmaktadır."

“İnsan düzelmedikçe…”

İnsanların zihninde algoritmaların daha tarafsız olduğu yönünde bir algı olduğunu 
söyleyen Kirişci, insanların tüm önyargılarının algoritmalar vasıtasıyla o araçlara 
geçtiğini ve bu araçların zaman zaman daha ırkçı, daha taraflı ve ayrımcı olabildiğini 
söyledi. Kirişci, "İnsanlar arasında nasıl ki bir grup bir başka gruba göre orantısız 
davranışlar sergileyebiliyorsa yapay zekâ araçlarının hepsi aynı şekilde önyargı ve 
ırkçı orantısızlıklar uygulamaktadır. Yapay zeka gelişip hayat içerisinde 
yaygınlaştıkça bu adaletsizlik ve ırkçılık da giderek hayatın içerisinde farklı yapay 
zekâ araçlarıyla yürütülmektedir. Bu karmaşa içinde bir yapay zekânın daha adil 
olmasının tek yolu veri-bilgi aldığı insanoğlunun daha adil olmaya çalışmasıdır. İnsan 
düzelmedikçe yapay zekâdan daha iyi sonuçlar beklemek imkansızdır." değerlendirmesinde 
bulundu.

KAYNAK

Instagram
KRIPTOKRAL.COM GÜNCEL HABERLER | Yatırım Tavsiyesi Değildir.

Exit mobile version