Gündem

DÜNYADA 2023

2023

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM), Ukrayna’da işlenen suçlara ilişkin yürüttüğü soruşturma kapsamında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında savaş suçu gerekçesiyle yakalama kararı çıkarması, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yeniden göreve seçilerek iktidarını üçüncü döneme taşıması, Pakistan’ın eski Başbakanı İmran Han hakkında verilen tutuklama kararı sonrası ülkede yükselen tansiyon, İsrail’de Binyamin Netanyahu hükümetinin siyasi krize dönüşen yargı reformu düzenlemesi ve Portekiz Katolik Kilisesi tarafından 4 bin 815 çocuğun cinsel istismara uğradığının ortaya çıkması 2023 yılının ilk çeyreğine damga vurdu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in talimatıyla Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın üzerinden bir yıl geçti. 28 Ekim 2022’de Rusya’ya karşı savaşın devam ettiği Ukrayna’nın Donetsk bölgesinde, en sıcak çatışmaların sürdüğü Bahmut kentine yakın konuşlanan Ukrayna topçu bataryalarının faaliyetleri, AA ekibince görüntülenmişti. Ukrayna ordusunun, Prens Volodymyr Monomakh’ın adını taşıyan 53. Mekanize Tugayı’na bağlı topçu bataryası, bölgede konuşlanan diğer topçu birlikleri gibi Rus güçlerine yoğun atış yapmıştı. (Arşiv) ( Metin Aktaş – Anadolu Ajansı )

 

UCM, 17 Mart'ta Ukrayna'da işlenen suçlara ilişkin yürüttüğü soruşturma kapsamında, 
Rusya Devlet Başkanı Putin ve Rusya'nın Çocuk Hakları Komiseri Maria Alekseyevna 
Lvova-Belova hakkında savaş suçu gerekçesiyle yakalama kararı çıkardı. Kremlin 
Sözcüsü Dmitriy Peskov, UCM'nin Putin ve Lvova-Belova hakkındaki kararının Rusya 
için hukuken geçersiz olduğunu açıklarken, Ukrayna Başbakanı Denis Şmıgal, kararı 
"Adalet yolunda önemli bir adım" olarak nitelendirdi.
Çin Devlet Başkanı Şi, Çin Ulusal Halk Kongresinin (ÇUHK) 10 Mart'ta başkent Pekin'
de yapılan 14. döneminin 1. Genel Kurulunda, tek aday olduğu oylamada delegelerin oy 
birliği ile üçüncü kez devlet başkanı seçildi. Daha önce 2013 ve 2018'de iki kez 
devlet başkanı seçilen Şi, 5 yıllığına yeniden göreve gelerek Çin Halk Cumhuriyeti 
tarihinde devlet başkanlığını üçüncü döneme taşıyan ilk isim oldu. Şi, Merkezi Askeri 
Komisyon Başkanlığı'na da yeniden seçilerek ordunun başındaki başkomutan konumunu da 
sürdürdü.
Pakistan'da eski Başbakan İmran Han'ın başbakanlığı döneminde yabancı devlet 
adamlarından alınan hediyelerin satıldığı ve bir kadın yargıcı tehdit ettiği 
iddiasıyla yargılandığı iki davada 13 Mart’ta Han hakkında iki tutuklama kararı 
verildi. Han’ı gözaltına almak için Lahor’a giden polisler ile Pakistan Adalet 
Hareketi Partisi destekçileri arasında çıkan çatışmalar iki gün sürdü. Han'ın 
gözaltına alınmak istenmesine karşı ülke genelinde düzenlenen protestolarda Han'ı 
destekleyen 198 kişi gözaltına alındı.
İsrail’de, Başbakan Binyamin Netanyahu öncülüğündeki aşırı sağcı koalisyon hükümetinin yargı reformuna karşı protestolar 36. haftada da sürdü. Tel Aviv’deki Kaplan Caddesi’nde toplanan binlerce protestocu, İsrail bayrakları taşıyarak hükümet karşıtı sloganlar attı. ( Yair Palti – Anadolu Ajansı )

 

İsrail'de Netanyahu hükümetinin Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran ve 
iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olmasını öngören "Yargı reformu" planı 
nedeniyle halk ilk kez 7 Ocak'ta Tel Aviv'de protesto düzenledi. Kitlesel bir hal 
alan gösteriler her cumartesi ülke genelinde düzenlenmeye başlandı. İsrail genelinde 
1 Mart'ta sivil itaatsizlik eylemlerine evirilen gösterilerde pek çok kentte ana 
yollar protestocular tarafından trafiğe kapatıldı. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant,
25 Mart'ta siyasi krize dönüşen yargı düzenlemesinin durdurulması için hükümete 
çağrıda bulundu ancak bir gün sonra Başbakan Netanyahu, Gallant'ı görevden aldı. 
Sivil toplum kuruluşları, hukukçular ve yüksek teknoloji sektörleri gibi meslek 
gruplarının yanı sıra siyasi krize dönüşen tartışmalı yargı düzenlemesine ordu 
içinden de tepkiler geldi. Yargı reformu planının siyasi krize dönüşmesinin 
ardından Netanyahu ise koalisyon ortaklarına "Tartışmalı yargı düzenlemesini 
askıya alma kararını" iletti.
Portekiz Katolik Kilisesi'ndeki cinsel istismar iddialarını araştıran Bağımsız
Komisyon, 13 Şubat'ta, 1950'den bu yana en az 4 bin 815 çocuğun Katolik Kilisesi 
bünyesindeki kurumlarda çalışan din görevlileri tarafından cinsel istismara maruz 
kaldığını açıkladı. 512 tanığın ifadesine başvuran Bağımsız Komisyon, bazı çocukların 
birden fazla istismara uğradığını aktarırken, mağdurların çoğunun erkek çocuk 
olduğunu ve cinsel istismarların yüzde 77'sinin rahipler tarafından yapıldığını
ifade etti. Fatima kentinde 3 Mart'ta toplanan Portekiz Piskoposlar Konferansı'nın 
(CEP) ardından yayımlanan yazılı açıklamada ise Portekiz Katolik Kilisesi, bünyesindeki
kurumlarda çocuklara yönelik cinsel istismar olaylarından dolayı mağdurlardan 
özür diledi.
Buz dağına çarparak batan ve 1514 kişinin ölümüne neden olan Titanik’in enkazını göstermek için turistik amaçla kullanılan OceanGate firmasına ait denizaltı araçlarından biri Atlas Okyanusu’nda kayboldu. Kayıp denizaltıda havacılık sektöründe hizmet veren Action Aviation’ın sahibi İngiliz milyarder Hamish Harding, Pakistanlı iş adamı Şahzada Davud ve oğlu Süleyman Davud, denizaltının sahibi olan OceanGate şirketinin kurucusu ve CEO’su Stockton Rush ile Fransız denizaltı pilotu Paul Henry Nargeolet’nin olduğu biliniyor. ( Becky Kagan Schott/OceanGate Exp. – Anadolu Ajansı )

 

Finlandiya'nın NATO üyesi olması, Atlas Okyanusu'nda kaybolan "Titan" isimli denizaltı, 
anne karnında ameliyat edilen bebek, İngiltere Kralı 3. Charles'ın taç giymesi, 
ABD Temsilciler Meclisi'nin borç limitinin artırılarak ülkenin temerrüde düşmesini 
önleyecek yasa tasarısını onaylaması, Hindistan'da 290 kişinin hayatını kaybettiği 
tren kazası, dünyada nisan-mayıs-haziran 2023'ün öne çıkan gelişmeleri olarak 
dikkati çekti.
Türkiye’nin, Finlandiya’nın NATO üyeliğini onayladığına dair belgeyi, 1949 tarihli Kuzey Atlantik Antlaşması’nın saklayıcısı ABD’ye teslim etmesinin ardından Finlandiya, NATO’nun 31. üyesi olarak İttifak’a katıldı. Katılım sonrası Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de Dışişleri Bakanlığı önüne NATO bayrağı çekildi. ( Jakob Johannsen – Anadolu Ajansı )

 

Türkiye'nin Finlandiya'nın NATO üyeliğini onayladığına dair belgeyi, 1949 tarihli 
Kuzey Atlantik Antlaşması'nın saklayıcısı ABD'ye teslim etmesinin ardından Finlandiya,
NATO'nun 31. üyesi olarak İttifak'a katıldı.
Buz dağına çarparak batan ve 1514 kişinin ölümüne neden olan Titanik'in enkazını 
göstermek için turistik amaçla kullanılan "Titan" isimli denizaltı, Atlas Okyanusu'nda
kayboldu, denizaltıdaki 5 kişi hayatını kaybetti.
Boston Çocuk Hastanesi'nden bir grup doktor, bebek henüz anne karnındayken türünün 
ilk örneği olan beyin ameliyatını başarıyla gerçekleştirdi.

İngiltere Kralı 3. Charles, başkent Londra'daki tarihi Westminster Abbey Kilisesi'nde 
düzenlenen dini törenle taç giydi.
ABD Temsilciler Meclisi, federal hükümetin harcama limitlerini ve borçlanma tavanını 
yükseltecek ve hükümetin temerrüde düşmesini önleyecek bütçe anlaşmasını onayladı.
Hindistan'ın Orissa eyaletinde meydana gelen tren kazasında 290 kişi yaşamını yitirdi,
900'den fazla kişi yaralandı.
Libya’da 10 Eylül’deki Daniel fırtınasının neden olduğu sel felaketinden en çok etkilenen Derne kentinde, birçok noktada afetin acı izleri görülüyor. Orta Akdeniz’de etkili olan fırtına birçok yerleşim yerinin yanı sıra özellikle Derne’de felaketine neden oldu. Arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği kentte, Türkiye başta olmak üzere çeşitli ülkelerden yardım ekipleri hummalı çalışmalar yürütüyor. ( Halil Fidan – Anadolu Ajansı )

 

Libya'da 4 bin 300'den fazla kişinin hayatını kaybettiği ve 250 bin kişinin etkilendiği 
10 Eylül tarihli sel, Fas'ın Marakeş kentinde yaşanan ve 3 bine yakın kişinin hayatını 
kaybettiği 7 büyüklüğündeki deprem ve tarihin en sıcak yılı 2023'te küresel çapta 
mevsim normallerinin üstünde hava sıcaklıkları, Türkiye ve Mısır'ın diplomatik 
ilişkileri büyükelçilik seviyesine çıkarması dünyada temmuz-ağustos-eylül 2023'ün 
başlıca gelişmeleri olarak öne çıktı.
Orta Akdeniz'de etkili olan "Daniel Fırtınası", 10 Eylül'de Libya'nın doğusundaki 
Bingazi, Beyda, Merc, Suse ve Derne kentlerinde sele yol açtı. Sel felaketinde 4 
bin 300'den fazla kişi hayatını kaybetti, en az 17 bini çocuk 40 bin kişi ülke içinde
yerinden oldu ve felaketten 250 bin kişi etkilendi.
Fas'ın Marakeş kentine bağlı El-Huz bölgesinde 8 Eylül gecesi meydana gelen 
7 büyüklüğündeki depremde, 3 bine yakın kişi hayatını kaybetti, 6 binden fazla 
kişi yaralandı ve yaklaşık 60 bin ev kısmen ya da tamamen yıkıldı.
Avrupa Birliği'nin (AB) finanse ettiği Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin 
verilerine göre, 2023'ün haziran, temmuz ve ağustos aylarında ortalama hava sıcaklığı
küresel olarak en yüksek seviyeye çıktı. Dünyada ortalama sıcaklıklar temmuzda aynı 
hafta içinde 3 kez üst üste rekor kırarken, küresel ortalama sıcaklığın 17,23 derece 
olduğu 6 Temmuz, "Kaydedilen en sıcak gün" olarak kayıtlara geçti.
Türkiye ve Mısır, 4 Temmuz'da yapılan ortak açıklamada, uzun bir aranın ardından 
diplomatik ilişkilerin büyükelçilik seviyesine çıkarıldığını duyurdu.
İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırılarında 20 binden fazla Filistinlinin hayatını 
kaybetmesi, birçok okul ve hastanenin kullanılamaz hale gelmesi, Birlemiş Milletler 
Güvenlik Konseyindeki (BMGK) Gazze'de ateşkes karar tasarılarının ABD tarafından 
reddedilmesi, İsrail'in saldırılarının başlamasından yaklaşık 49 gün sonra Hamas 
ile İsrail arasında "İnsani ara" ilan edilmesi ve Nobel Ödül'lerinin sahiplerini 
bulması, 2023'ün son çeyreğine damga vurdu.
İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin orta kesiminde yer alan El-Magazi Mülteci Kampı’na düzenlediği hava saldırısında en az 70 kişi hayatını kaybetti. Saldırıda ölenlerin cenazeleri Deyr Balah’taki El Aksa Şehitleri Hastanesi’nden kılınan cenaze namazının ardından son yolculuğuna uğurlandı. Hayatını kaybedenlerin yakınları üzüntü yaşadı. ( Ali Jadallah – Anadolu Ajansı )

 

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam, 7 Ekim'de "Filistinlilere ve başta Mescid-i 
Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme" gerekçesiyle
İsrail'e karşı "Aksa Tufanı" isimli operasyon başlattı.
Filistin Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in Gazze Şeridi’nde nüfusun yoğun olduğu bölgelere düzenlediği saldırılarda fosfor bombası kullandığını bildirdi. ( Ali Jadallah – Anadolu Ajansı )

 

İsrail ordusu da aynı gün roketlerin fırlatıldığı abluka altındaki Gazze Şeridi'ne 
doğru saldırılarına başlarken şu ana kadar en az 8 bin 200'ü çocuk, 6 bin 200'ü kadın 
olmak üzere 20 bin 424 Filistinli öldü.
Dünya genelinde İsrail'in Gazze'ye saldırılarına karşı bazı ülkeler, Filistin'e 
destek olarak ateşkes talep ederken başta ABD olmak üzere bazı ülkeler ise BMGK'deki 
Gazze'de ateşkes karar tasarılarını reddetti.
BM Genel Kurulu, Gazze'de acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısını 
10 "Hayır" oyuna karşı 153 oyla kabul etti. Oylamada Avusturya, Çekya, Guatemala, 
İsrail, Liberya, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine, Paraguay ve ABD "Hayır" oyu 
kullandı.

İsrail güçleri, işgal altındaki Doğu Kudüs’te görev yapan AA foto muhabiri Mustafa 
Haruf'u görevi sırasında şiddetli şekilde darp etti, gazeteci hastaneye kaldırıldı.
Bu sene İsveç'te düzenlenen Nobel Ödül Töreni'nde fizik, kimya, tıp, edebiyat ve 
barış alanındaki ödüller sahiplerine teslim edildi.

KAYNAK

Instagram
KRIPTOKRAL.COM GÜNCEL HABERLER | Yatırım Tavsiyesi Değildir.

Exit mobile version