Kasım 5, 2024
İstiklal Cd. Tokatlıyan İş Mrk. K:1 N:1 Beyoğlu – İstanbul
Piyasa

MERKEZ BANKASI ENFLASYONDAKİ YÜKSELİŞİN SEBEPLERİNİ AÇIKLADI

enflasyon

TCMB, aylık bazda yaşanan enflasyonda hizmet, gıda ve temel mallardaki fiyat artışlarının etkili olduğunu bildirdi.

TCMB, mart ayına ilişkin "Aylık Fiyat Gelişmeleri" raporunu yayımladı.

Raporda, "Tüketici fiyatları mart ayında yüzde 3,16 oranında yükselmiş, yıllık 
enflasyon 1,43 puan artarak yüzde 68,50 olarak gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon gıda 
alt grubunda gerilerken temel mal ve hizmetlerde daha belirgin olmak üzere diğer 
gruplarda yükselmiştir. Aylık bazda hizmet, gıda ve temel mallar fiyat artışları ile 
öne çıkan gruplar olmuştur. Ücret etkisinin ve geriye doğru endeksleme davranışının 
belirgin olduğu hizmet grubunda aylık fiyat artışı bir miktar yavaşlamakla birlikte, 
kira, eğitim ve haberleşme kalemleri öncülüğünde görece yüksek seyretmiştir. Gıda 
fiyatlarındaki aylık artışı kırmızı et öncülüğünde işlenmemiş gıda fiyatları 
sürüklerken, işlenmiş gıda grubundaki zayıflama dikkat çekmiştir.

Temel mal grubu fiyat artışı mart ayında güçlenmiş, dayanıklı mal grubu öne çıkan 
alt grup olmuştur. Bu gelişmede döviz kurunun etkileri hissedilirken, iç talep 
koşullarının dirençli seyri dayanıklı tüketim mallarında maliyet artışlarının 
fiyatlara geçişini kolaylaştırmıştır. Enerji aylık enflasyonu akaryakıt fiyatlarına 
paralel olarak önceki aylara kıyasla daha ılımlı bir seyir izlemiştir. Aylık üretici 
enflasyonu geçen aya göre yavaşlasa da yüksek seyretmiş, yıllık üretici enflasyonu 
düşük bazın da etkisiyle artış kaydetmiştir. Ana sanayi gruplarına göre 
incelendiğinde, enerji fiyatlarının ılımlı seyrettiği, enerji dışı gruplarda ise 
nispeten yüksek artışların sürdüğü gözlenmiştir. Bu görünüm altında, mevsimsellikten 
arındırılmış verilerle B ve C göstergelerinin aylık artış oranları devam eden 
zayıflama eğilimine rağmen Enflasyon Raporu öngörülerinin üzerinde kalmış, 
göstergelerin yıllık enflasyonları artış göstermiştir." denildi.

Kaynak: Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı

Raporun tamamı ise şu şekilde oldu:

"Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 3,16 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 
1,43 puan artarak yüzde 68,50 olmuştur. B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları 
sırasıyla 1,58 ve 2,32 puan artarak yüzde 71,89 ve yüzde 75,21 olarak gerçekleşmiştir. 
Bu dönemde doğal gazın aylık tüketici enflasyonuna mekanik etkisi geçen ay olduğu gibi 
(0,02 puan) oldukça sınırlı kalmıştır. 

Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, bir önceki aya göre temel 
mallar, hizmet, enerji ve gıda gruplarının katkıları sırasıyla 0,71; 0,62; 0,09 ve 
0,01 puan artmıştır. Öte yandan, alkol-tütün-altın grubunun katkısı geçen ay ile 
kıyaslandığında değişmemiştir.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, B ve C endekslerinin aylık 
artışları bir önceki aya kıyasla bir miktar gerilemiştir. Fiyat artışları B endeksini 
oluşturan gruplardan temel mal grubunda şubat ayına kıyasla bir miktar güçlenirken, 
işlenmiş gıdada belirgin olmak üzere işlenmiş gıda ve hizmet gruplarında yavaşlama 
kaydetmiştir. 

Hizmet fiyatları artışı mart ayında yüzde 4,20 ile yavaşlamaya devam etmekle beraber 
kuvvetli seyretmiş, grup yıllık enflasyonu 2,12 puan artışla yüzde 96,48 olmuştur. 
Aylık bazda ulaştırma grubu fiyatları sınırlı bir miktar gerilerken diğer alt gruplarda 
belirgin fiyat artışları gözlenmiştir. Yıllık enflasyon ulaştırma alt grubunda 
gerilerken lokanta-otelde görece yatay seyretmiş, diğer alt gruplarda ise yükselmiştir. 

Kiralar aylık bazda yüzde 6,33, haberleşme hizmetleri ise telefon görüşme ile internet 
ücretleri kaynaklı olarak yüzde 6,63 oranında artarak yüksek artış eğilimini 
sürdürmüştür. Kira alt grubunda yıllık enflasyon 3,02 puan artışla yüzde 123,95’e 
ulaşmıştır. Diğer hizmetler alt grubunda, eğitim ve sigorta fiyatları öne çıkmıştır. 
Özellikle eğitim hizmetlerinde aylık fiyat artışı özel okul ücretleri kaynaklı olarak 
şubat ayında olduğu gibi yüksek bir artış (Yüzde 13,08) kaydetmiş ve bu grupta yıllık 
enflasyon yüzde 104,07 olmuştur. 

Gıda fiyatları ile asgari ücret gelişmelerinin etkilediği lokanta-otel alt grubunda 
aylık artış oranı yüzde 3,95 ile önceki aya kıyasla yavaşlamıştır. Ulaştırma 
hizmetleri fiyatı karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı (Yüzde -8,36) ve 
havayolu ile yolcu taşımacılığı (Yüzde -0,94) fiyatlarındaki düşüşler neticesinde 
aylık bazda sınırlı oranda gerileyerek hizmetlerin diğer alt gruplarından ayrışmıştır.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu 2,46 puan artışla yüzde 56,46 olarak gerçekleşmiştir. 
Mart ayında yıllık enflasyon tüm alt gruplarda artış kaydetmiştir. Dayanıklı mal 
(Altın hariç) fiyatları yüzde 3,04 oranında artmış, alt grup yıllık enflasyonu 2,13 
puan artışla yüzde 61,11 olmuştur. Dirençli seyreden yurt içi talep ve döviz kuru 
gelişmelerinin etkilerinin hissedildiği dayanıklı mal grubunda mobilya sektörü fiyat 
artışları (Yüzde 5,06) ile öne çıkarken bunu elektrikli ve elektriksiz ev aletleri 
(Yüzde 3,00) ile otomobil kalemi (yüzde 2,53) izlemiştir. Diğer temel mallar alt 
grubunda fiyatlar yüzde 2,72 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 0,30 puan artışla 
yüzde 55,25 seviyesine ulaşmıştır. Alt grup aylık enflasyonunda kişisel bakım ürünleri 
ile konutun bakım ve onarımı ön plana çıkmıştır. Mart ayında giyim ve ayakkabı 
fiyatları bir önceki yılın aynı dönemindeki düşüşün aksine aylık yüzde 2,61 oranında 
artmış, alt grup yıllık enflasyonu 6,73 puanlık artışla yüzde 49,12’ye yükselmiştir.

Enerji fiyatları mart ayında yüzde 1,39 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 
1,37 puan artarak yüzde 37,32 seviyesinde gerçekleşmiştir. Türk lirası cinsi petrol 
fiyatlarındaki gelişmelerle akaryakıt fiyatları yüzde 1,70 oranında artmıştır. Tüp 
gazda fiyat artışları yüzde 7,06 ile önceki aya kıyasla güçlenirken, diğer kalemlerde 
fiyatlar ılımlı bir seyir izlemiştir.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları mart ayında yüzde 3,40 oranında artmış, 
yıllık enflasyon 0,71 puan düşerek yüzde 70,41 seviyesine gerilemiştir. Yıllık 
enflasyon işlenmemiş gıdada yataya yakın bir seyirle yüzde 84,14 oranında 
gerçekleşirken, işlenmiş gıdada 1,45 puan düşüşle yüzde 58,97 olmuştur. 
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, bir önceki ay sebze fiyatları öncülüğünde 
artan taze meyve sebze fiyatları bu ay ılımlı seyretmiştir. Diğer işlenmemiş gıda 
grubunda kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki artış önemli ölçüde güçlenerek bu grupta 
izlenen yüksek aylık enflasyonda (Yüzde 8,92) belirleyici olmuştur. Böylelikle, 
işlenmemiş gıda aylık enflasyonu yüzde 5,57 oranında gerçekleşmiştir. İşlenmiş gıda 
grubu aylık enflasyonu ise yüzde 1,39 ile önemli ölçüde yavaşlarken, kırmızı et 
fiyatlarının etkilediği işlenmiş et ürünlerinde yüksek artışlar devam etmiştir.

Yurt içi üretici fiyatları mart ayında yüzde 3,29 oranında artmış, yıllık enflasyon 
düşük bazın da etkisiyle 4,18 puan yükselerek yüzde 51,47 olmuştur. Ana sanayi 
gruplarına göre incelendiğinde, enerji alt grubunda fiyatlar aylık bazda ılımlı 
seyrederken enerji dışındaki gruplar aylık yüzde 3,4-4,3 bandında artışlar 
göstermiştir. Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, fiyat 
artışlarının genele yayıldığı izlenirken, metal cevherleri, diğer mamul eşyalar, 
basım ve kayıt hizmetleri, tekstil, gıda, kauçuk ve plastik ürünleri ile motorlu kara 
taşıtları öne çıkan alt gruplar olmuştur."

KAYNAK

Instagram
KRIPTOKRAL.COM GÜNCEL HABERLER | Yatırım Tavsiyesi Değildir.

Leave feedback about this

  • Quality
  • Price
  • Service

PROS

+
Add Field

CONS

+
Add Field
Choose Image
Choose Video